Na een heenreis van c.a. 25 uur kwamen we aan in Mzuzu. Moe van de reis, maar verrast door al het mooie wat we vanuit de auto in Afrika al hadden gezien. Het was werkelijk geweldig om het project, de mensen en de cultuur van dichtbij te mogen zien en verkennen. Hele mooie en hele trieste dingen kwamen voorbij.
De Malawiaanse werkwijze was/is echt heel grappig. Zo werken ze keihard en zo doen ze helemaal niks omdat ineens bijv. de voorman is verdwenen, die dan ergens ligt te slapen. Of worden de eerste lagen op de fundering gemetseld waarna we met honderden andere zware blokken helemaal om moesten lopen om ze naar binnen te brengen, wat zonder muurtjes een fluitje van een cent had geweest. Al goed, we hebben gedaan wat we konden. We waren er immers niet om als westerlingen is even te laten zien hoe het moest, maar om hun te helpen in hun aanpak. De mensen vonden het heel bijzonder als we vertelden hoe dingen omtrent dit project waren gelopen en waarom we hier waren. Ze waardeerden het enorm, maar snapten echt niet waarom wij als rijke westerlingen helemaal naar hun arme land kwamen om hun te helpen met dit soort fysiek werk zonder machines.
Ook hebben we een bezoek gebracht aan het ziekenhuis en de blindenschool in Ekwendeni. Ziekenhuizen kunnen zichzelf in dit land niet bedruipen omdat de overheid failliet is en ze te weinig kennis van zaken hebben. Cypressa heeft bouw en renovatie werkzaamheden verricht om de mensen hier toch medische zorg te kunnen bieden.
Over de blindenschool: dat zit zo dat gehandicapte/albino kinderen in Malawi vrijwel altijd worden verstoten of zelfs worden vermoord. Cypressa heeft voor deze kinderen c.a. 5 jaar geleden een afgeschermde school en verblijfplaats gebouwd waar de kids ook onderwijs krijgen. Deze kinderen kennen dus geen ouders, broers, zussen, zijn soms albino (het lelijke eendje) en ook nog eens blind of heel slecht ziend. Heel ontroerend om dan te horen dat ze een lied voor ons zongen met als refrein “Our God is good, yes our God is nice etc.”
Met ons Nederlandse referentie kader kan je dan bijna niet snappen dat zij dat nog kunnen zingen. Desondanks zijn zij gewoon dankbaar dat ze nog leven én… dat wij langs kwamen. We deelden bananen uit en deze werden praktisch met schil en al opgegeten. Hoe ontroerend is dat om te zien, je gelooft op dat moment gewoon niet wat je ogen zien. Dan kom je er achter dat wij simpelweg niet weten wat honger is en dat je in jezelf geen emotie kan vinden die daarbij past. Erg onthutsend.
We verbleven bij Hans en Gerrie Kasbergen (c.a 63jr) die hier al 10 jaar wonen en heel toegewijd niet anders dan goed werk doen voor de mensen. Ze hebben een eenvoudig huis met een prachtige tuin. Zo mooi dat we die, als we er doorheen liepen, voor de grap wel eens het paradijs noemden (avocado’s, druiven, passievruchten, bananenbomen, citroenen, allerhande kruiden, groentesoorten en rondslingerende apen). Je zou zeggen; ‘dat is als zendelingen toch wat decadent?’, maar dit alles huren ze hier echt voor weinig geld en het word onderhouden door een tuinman etc. Daarbij delen ze veel uit de tuin uit aan de armen, is het altijd open huis voor evangelisatie en hebben ze 6 lokale meisjes in huis opgevoed die vroeger zijn misbruikt en verstoten. Ze noemen de meiden hun dochters en het is adembenemend hoe enthousiast en gelovig deze meiden (nu 16-20jr) zijn. We lazen, zongen en baden heel veel en vonden het heel mooi om te zien hoe dicht deze broeder en zusters bij de natuur en God leven. We mochten hierdoor oprecht worden versterkt in ons soms wat ‘stijve in vakjes gegoten’ geloof, zoals we dat dan zelf tegen elkaar zeiden.
Gerrie heeft altijd in het onderwijs gezeten en probeert in Malawi juffen op te leiden om kinderen beter te kunnen onderwijzen. Ze maakt zelf speeltjes voor schooltjes in de buurt en is nu druk bezig met de voorbereidingen voor lesmateriaal en onderwijs omtrent de school die we aan het bouwen zijn. Onderwijl brengt Gerrie mensen in contact met het evangelie. Hans is technisch een echte Willie Wortel die waterpompen, stroomvoorzieningen en meerdere projecten (o.a in het ziekenhuis) heeft begeleid. Ook heeft hij in pure afhankelijkheid van de Schepper en sponsors naast de school een bomenkwekerij opgezet waar tientallen mensen werken en gezinnen inkomen uit halen. Hier staan nu c.a. 300.000 boompjes die voor her bebossing zullen worden ingezet. Onderwijl probeert hij het perspectief brengende evangelie te verkondigen.
Zondag hebben we de zondagschool bijgewoond waar Hans en Gerrie les geven. Heel indrukwekkend want soms komen hier meer dan honderd kinderen op af. Daarna was er een traditionele kerkdienst waarin we als gasten werden voorgesteld. Maandag zijn we op safari geweest, dinsdag en woensdag hebben we nog aan de school gewerkt en donderdag zijn we begonnen aan de terugreis naar de luchthaven. We verbleven aan Lake Malawi, een meer van 580km lang en c.a. 700meter diep. Dat was prachtig. Ons werd verteld dat er in Lake Malawi geen krokodillen zwommen, maar de ochtend na onze zwempartij bleek dat niet waar. Toen we om 06h de zonsopkomst bekeken kwam er, precies op de plek waar wij zwommen, een krokodil van zeker 3,5 meter lang voorbij zwemmen. Dan weet je ook even niet hoe je het hebt.
Veel mensen vragen me naar de ervaringen, indrukken en of conclusies.
De dankbaarheid en het enthousiasme van de mensen voor de primaire dingen van het leven is waanzinnig en om jaloers op te worden. De mensen daar werken voor hun levensbestaan als in Sima (brood), drinken (grondwater uit een put) en misschien schoolgeld voor (1 van) de kinderen. Ze lachen uitbundig en spreken hun dankbaarheid (in richting van God) geregeld uit.
Daar waar zij werken voor primaire dingen in het leven, werken veel westerlingen met name voor luxe en extra’s. Maar als dat altijd zo is; kan je dan nog wel echt danken voor de primaire dingen als brood en zuurstof én dat je weer een dag het leven hebt gekregen? Meer over dat besef; In Nederland liggen er o.a. (6 soorten) kant en klare kipdij filets in de supermarkt. Maar beseffen bijvoorbeeld kinderen nog dat dit vroeger een kip is geweest, die graan moest eten, dat er dus graan/oogst moest zijn, dat die kip geslacht is, om verwerkt te worden en na veel (transport) bewegingen er dan uiteindelijk zo om te consumeren bij ligt? En zo is het besef omtrent veel dingen in het westen volgens mij wel een eind zoek. Dit is wat ik bedoel met dat zij dichter bij primaire dingen, de natuur en de afhankelijkheid van de Gever leven. Misschien moeten we in het westen is wat meer consu’minderen’, in plaats van consu’meren’.
Het is goed om hier wel bewust van te zijn en te blijven, want wij westerlingen zijn eigenlijk dus zo verwend doordat het er altijd maar is, dat we de bijzonderheid/afhankelijkheid er eigenlijk niet meer zo van op waarde kunnen schatten. Laat staan dat wij net als zij nog zouden dansen van blijdschap en dankbaarheid omdat de zon weer schijnt, ze werk hebben en er dus weer eten en drinken is voor die ene dag. Nee, hoe vaak is het bij ons niet de ene na de andere DHL doos en het maanden vooruit plannen van leuke dingen. En als we dan even ‘niks’ hebben belanden we gerust in een dip/ een sink hole en voelen we ons gerust een beetje down. We zijn eigenlijk een soort van de ene naar de andere bergtop jumpers.
Anderzijds is het dezelfde primitieve/simpele levenswijze die de mensen in Malawi eigenlijk veel leed oplevert:
-Geen doelen/ambitie/ijverigheid om uit deze armoede te komen
-Elkaar laag houden; iedereen is arm. Heb jij wat meer? Dan hangt heel je familie aan je broekspijp en moet je voor iedereen zorgen. Doe je dat niet, word je verstoten
-Niet kunnen sparen, leven met de dag
-Corrupte overheid; vriendjespolitiek, overheid failliet, dus niet betrouwbaar
-Veel verveling; waardoor gebrokenheid binnen gezinnen etc.
Conclusie:
Malawi heeft hele mooie kanten, maar heeft ook schrijnende kanten. In het westen is dit niet anders, alleen ziet het er voor het oog allemaal tip top uit. Alles is hier dan wel ‘pefect’ geregeld, maar de druk ligt enorm hoog voor de mensen om hun dure lifestyle, met een vaak te grote footprint te kunnen bekostigen. Veel mensen watertrappelen om al de ballen in de lucht te houden en dagelijks weer in te voegen op de 5 baans snelweg en zitten eigenlijk tegen een overspannenheid aan. Dit klinkt allemaal natuurlijk best negatief, maar het was oprecht ook best lastig om na zo’n reis de draad in Nederland weer op te pakken. In Malawi hebben ze werkelijk geen idee in wat voor mallemolen veel westerlingen zitten.
Het was een onwijs mooie en leerzame reis en ik zou iedereen aanbevelen om dit levens- perspectief een keer persoonlijk op te doen. Om nooit meer te vergeten!
Groet, Stefan